မႏၱေလး မဟာျမတ္မုနိသမိုင္းေႀကာင္း _________________________
ေဂါတမဗုဒၶျမတ္စြ ာဘုရား သက္ေတာ္ထင္ရွားရ ိစဥ္ စစ္မွန္ေသာ ဗုဒၶ၏ကုိယ္ပြားသာလွ်င္ ျဖစ္တန္ရာ၏ဟု ရခုိင္လူမ်ဳိးမ် ား အယုံအႀကည္ရွိေသာ မဟာမုနိရုပ္ရွင္ ေတာ္ျမတ္ႀကီးသည္ ရခုိင္လူမ်ဳိးတုိ႔ သမုိင္း မွတ္တမ္းအားလုံး၏ ကုိးကားခ်က္ျဖစ္သည္။ ထုိသမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာရ ွိခဲ႔ျပီးေနာက္ မ်က္ေမွာက္ထုံးတမ္းစဥ္လာမ်ားကုိ ထည့္သြင္းထားရွိခဲ့သည္။ သီရိလကၤာ၏ ပါဠိစာေပမွ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပ န္႔ ဆင္းသက္ႀကီးထြားလာမွဳရွိျပီး ပုဂံ၏ လႊမ္းမုိးမွဳေအာက္မွာ ကုိးကြယ္မွဳ ဘာသာအယူ၀ါဒအဆင့္ဆင့္ထိ က်ယ္ျပန္႔လာခဲ့ပါသည္။ စႏၵသူရိယ ဘုရင္မင္းျမတ္ ရခုိင္ျပည္ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔စဥ္ အခ်ိန္အခါက ဗုဒၶရုပ္ထုေတာ္က သြန္းလုပ္ခဲ့သည္ဟု ရုိးရာဓေလ့ ထုံးတမ္းစဥ္လာယုံႀကည္မွဳ ထားရွိခဲ့သည္။ စႏၵသူရိယဘုရင္မင္းျမတ္ သည္ ဗုဒၶ၏ ေဟာႀကားျပသမွဳတုိ႔၏ သတင္းကုိ ႀကားသိရျပီး ဗုဒၶကုိရုိေသကုိးကြယ္ရန္ ဆႏၵျပင္းျပလာသည္ ဟု အဆုိရွိေလသည္။ အိႏၵိယႏုိင္ငံ သာ၀တၳိျပည္တြင္ သီတင္းသုံးေနထုိ င္ေတာ္မူေသာ ေဂါတမျမတ္ဗုဒၶသည ထုိအေႀကာင္းအရာကုိ သိရွိလာေသာေႀကာင ျမတ္ဗုဒၶက သူ၏တပည့္သာ၀က တစ္ပါးျဖစ္ေသာ အရွင္အာနႏၵာအား ေျပာျပေလသည္မွာ “ေႀကာက္မက္ဖြယ္ေ ကာင္းေသာ ေရနဂါးမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ထားသည္ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔ေသာ ျမစ္ပင္လယ္သမုဒၵရာ "ကုိ ျဖတ္ေက်ာ္လာရမည္ျဖစ္၍ ဤကဲ႔သုိ႔ေသာ ခက္ခဲႀကမ္းတမ္းေသာခရီးသည္ စႏၵသူရိယဘုရင္မင္းျမတ္အတြက္ အလြန္အႏၱရာယ္ရွိလိမ့္မည္။ ထုိ႔ေႀကာင့္ တပည့္ရဟႏၱာ (၅၀၀) ႏွင့္အတူ ေဂါတမျမတ္ဗုဒၶသည္ ေကာင္းကင္ခရီးျဖ င့္ ႀကြခ်ီေတာ္မူလာျပီး ေက်ာက္ေတာ္ျမဳိ႕၏ တဖက္ကမ္းရွိ ေမာရပဗၺတေတာင္၌ ဆင္းသက္ရပ္နားေတာ္မူခဲ႔ေလသည္။ ဤတြင္ ျမတ္ဗုဒၶ၏ ေရွးေရွးဘ၀ေပါင္ းမ်ားစြာက က်င္လည္ေတာ္မူခဲ႔ေသာေနရာတုိ႔တြင ျမတ္ဗုဒၶ၏ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ ဌာပနာထည့္၍ ဘုရားပုထုိးမ်ားစြာတုိ႔ကုိ တုိင္းျပည္အႏွံ႔ တည္ထားကုိးကြယ္လာႀကလိမ့္မည္ဟု ႀကဳိတင္ေဟာကိန္းထုတ္ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ေပးခ ဲေလသည္။ ဤကဲ႔သို ႔ျမတ္ဗုဒၶ၏ ဗ်ာဒိတ္ေပးခ်ိန္ တြင္" မဟာပထ၀ီေျမႀကီးသည္ တုန္လွဳပ္လာျပီး ပင္လယ္သမုဒၵရာေရတုိ႔သည္ ေရေႏြးအုိးဆူသကဲ့သုိ႔ ဆူပြက္လာခဲ့ေလသည္။" စႏၵသူရိယဘုရင္မင္းျမတ္သည္ ဤနိမိတ္ေဆာင္ေသာ လကၡဏာမ်ား၏ ဆုိလုိရင္းကုိ သူ၏ေဗဒင္ဆရာ၊ ဟူးရားတတ္တုိ႔အား ေမးျမန္းစုံစမ္း လွ်က္ တုန္လွဳပ္ထိတ္လန္႔ရျခင္းျဖစ္ေလသ ည္။ ေဂါတမျမတ္ဗုဒၶ ရခုိင္ျပည္ကုိ ေရာက္ရွိလာသည့္အေႀကာင္းအရင္းကုိ စႏၵသူရိယဘုရင္မင္းျမတ္ သိရွိေတာ္မူေသာအ ခါ ရာေပါင္းမ်ားစြာ ေသာ အေျခြအရံတုိ႔ႏွင့္အတူ သူ၏မိဖုရားေခါင္ ႀကီး စႏၵရမာလာ၊ သူ၏မွဳးမတ္ တုိင္းသူျပည္သားတုိ႔ႏွင့္အတူ ပဗၺတေတာင္ေပၚသို႔ သြားေရာက္ႀကေလသည္။ ဘုရင္မင္းျမတ္သည္ ေဂါတမျမတ္ဗုဒၶအား အရုိအေသေပးျပီးေ နာက္ ဗုဒၶက သူ႔အား "ပဋိစၥသမုပၸါဒ္စ က္၀ုိင္းတရားေတာ္"ကုိ ေဟာႀကားသင္ျပခဲ့ေလသည္။ ယင္းျပီးေနာက္ ျမဳိ႕ေတာ္တြင္(၇) ရက္ႀကာ သီတင္းသုံးေနထုိ င္ေတာ္မူမည္ကုိ ဗုဒၶကသေဘာတူလက္ခ ေလသည္။ ျမဳိ႕ေတာ္မွ ျမတ္ဗုဒၶမထြက္ခြ ာမွီ ျမတ္ဗုဒၶပရိနိဗၺ ာန္ ျပဳေတာ္မူျပီးေန ာက္ ႏွစ္ေပါင္း (၅၀၀၀)တုိင္တုိင ္ ႀကည္ရုိေလးစားမွ ဳခံရမည္ျဖစ္ေသာ ဆံေတာ္ဓါတ္ႏွင့္ ျမတ္ဗုဒၶ၏ရုပ္ထုကုိယ္ပြားေတာ္တစ ္ဆူထားခဲ႔မည္ဟု ဗုဒၶသေဘာတူလက္ခံ ေလသည္။ နန္းေတာ္ရာ၏ အေရွ႕ေျမာက္ဘက္ သီရိဂုတၱေတာင္ကုန္းေပၚတြင္ အေလးအျမတ္ထားရွိေသာ ဗုဒၶရုပ္ထုေတာ္က ေကာင္းကင္ဘုံ ဗိသုကာပညာရွင္ နတ္မ်ား၏ဘုရင္ သိႀကားမင္းႏွင့္ အတူ စႏၵသူရိယဘုရင္မင္းျမတ္အပါအ၀င္ တုိင္းသူျပည္သားတုိ႔က တည္ထားကုိးကြယ္ႀ ကေလသည္။ ရုပ္ထုေတာ္အတြင္းပုိင္းသုိ႔ ေဂါတမျမတ္ဗုဒၶ၏ ရင္ေငြ႔ေတာ္ဓါတ္ ထည့္လုိက္ေသာအခါ ေဂါတမျမတ္ဗုဒၶႏွ စ္ဆူရွိလာသကဲ႔သုိ႔ ျဖစ္ေပၚလာေလသည္။ အံ့ႀသႀကည္ညဳိစရာေကာင္းလွေသာ လကၡဏာရပ္မ်ား ေပၚထြက္လာေလသည္။ မဟာပထ၀ီေျမႀကီး တုန္လွဳပ္လာျပီး ရုပ္ထုေတာ္သည္ တျဖည္းျဖည္း အသက္ရွိသကဲ႔သုိ႔သူ၏ ေနာင္ေတာ္ ေဂါတမျမတ္ဗုဒၶအား ႀကဳိဆုိသည့္အေနအ ထားႏွင့္ မတ္တပ္ထရပ္ေလသည္။ ထုိ႔ေနာက္ ေဂါတမျမတ္ဗုဒၶသည္ သူ၏သာ၀က တပည့္ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္အတူ သံတြဲဘက္သုိ႔ ေကာင္းကင္ခရီးျဖ င့္ ႀကြခ်ီေတာ္မူေလသည္။ ယင္းအခ်ိန္အတြင္း စႏၵသူရိယဘုရင္မင ္းျမတ္သည္ သူ၏ မူးမတ္ေသနာပတိတုိ႔ႏွင့္အတူ အေႀကာင္းကိစၥတုိ႔ကုိ တုိင္ပင္ျပီးေနာက္ ျမတ္ဗုဒၶ၏စစ္မွန ္ေသာ ရုပ္ထုေတာ္အား ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ျပီး ပြဲလမ္းသဘင္မ်ား က်င္းပခဲ့ေလသည္။" ရုပ္ထုေတာ္၏ ထူးျခားခ်က္မ်ားမွာ ေရာင္ျခည္ေတာ္ေျ ခာက္သြယ္ ထြက္ရွိေလသည္။ ရုိေသကုိင္းရွုိ င္းသူမ်ားမွာ အနီးကပ္ဖူးေမွ်ာ ္လာေသာအခါ ေရာင္ျခည္ေတာ္မ်ား ထြက္ရွိျပီး အယုံအႀကည္မရွိသူမ်ား ဖူးေမွ်ာ္ေသာအခါ ေရာင္ျခည္ေတာ္မ်ား ေမွးမွိန္သြားေလ ရွိသည္"ဟု အဆုိရွိခဲ့ေလသည္။ ရုပ္ထုေတာ္တည္ရွိေသာ ေနရာ၏ပတ္၀န္းက်င အရပ္ေလးမ်က္ႏွာတုိ႔တြင္ အေစာင့္အေရွာက္အျဖစ္ ေက်ာက္ရုပ္ထုမ်ာ းထားရွိျပီး မေကာင္းေသာ အႀကံအစည္ ရည္ရြယ္ခ်က္တုိ႔ႏွင့္ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ ္အနီးသုိ႔ လာေရာက္သူတုိ႔အား အေ၀းသုိ႔ ေရွာင္ရွားသြားေ စသည္။ ေ၀သာလီေခတ္မွ ပထမဘုရင္တုိင္ေအာင္ ဗုဒၶရုပ္ထုေတာ္အတြက္ ေက်ာက္ပလႅင္တစ္ခ တည္ေဆာက္ျပီး သိမ္ေတာ္ကုိ ျပန္လည္တည္ေဆာက္သည္ဟု အဆုိမွတပါး အျခားမည္သည့္အေႀကာင္းအရာကုိမွ မွတ္တမ္းတင္ထားျခင္း မရွိခဲ႔ေပ။ ေ၀သာလီမွ ပထမဆုံးဘုရင္၏ အရုိက္အရာကုိ ဆက္ခံသူသည္ မဟာမုနိသိမ္ေတာ္အား ျပန္လည္မြမ္းမံျ ပင္ဆင္မွဳ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ သီရိလကၤာႏွင့္ ပုဂံမွ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားသည္ ရုပ္ထုေတာ္အား ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ရန္ ေရာက္ရွိလာခဲ႔ႀကသည္။ ပ်ဴ-ဗမာႏွင့္ မြန္ဘုရင္မ်ားက မဟာမုနိ သိမ္ေတာ္ႀကီးအတြ င္း အေလးအျမတ္ထားေသာ ဗုဒၶရုပ္ထုေတာ္အ ား ပုိင္ဆုိင္လုိေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ရခုိင္ျပည္ကုိက်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္ လာခဲ႔ႀကသည္ဟု အဆုိရွိေလသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း မည္သည့္ဘုရင္တစ္ပါးမွ ေအာင္ျမင္မွဳ မရွိခဲ႔ေပ။ တခ်ဳိ႕သည္ သိမ္ေတာ္ႀကီးအား ျပန္လည္ျပဳျပင္ မြမ္းမံရန္ ကတိက၀တ္ျပဳခဲ့ႀကသည္။ (၁၂) ရာစုအခ်ိန္တြင္ သိမ္ေတာ္ႏွင့္ ဗုဒၶရုပ္ထုေတာ္ ေပ်ာက္ဆုံးခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ေလးျမဳိ႕ေခတ္မွ ဘုရင္တပါး၏ အရုိက္အရာဆက္ခံသူမ်ားသည္ ယုံႀကည္မွုကုိ ဆက္လက္ေထာက္ခံျခင္းျဖင့္ ရုပ္ထုေတာ္ႏွင့္ သိမ္ေတာ္ႀကီးတုိ႔ကုိ ျပန္လည္ရွာေဖြေတြ႔ရွိျပီး သိမ္ေတာ္အား ျပန္လည္ေဆာက္ခဲ႔ ႀကေလသည္။ ေျမာက္ဦးမင္းဆက္ကုိ တည္ေထာင္သူ ဘုရင္မင္းေစာမြန ္သည္ သူ၏ျမဳိ႕ေတာ္မွ မဟာမုနိသုိ႔ လမ္းတခုေဖာက္လုပ ္တည္ေဆာက္ျပီး မင္းမ်ဳိးမင္းႏြ ယ္တုိ႔၏ ရုိးရာထုံးတမ္းစဥ္လာ မ်ားအရ ဘုရားဖူးခရီးစဥ္ တစ္ခုစတင္ခဲ့ေလသည္။ (၁၆) ရာစုတြင္ ဘုရင္းမင္းဗာသည္ ေျမာက္ဦးျမဳိ႕မ သွ်စ္ေသာင္းဘုရားအပါအ၀င္ တုိင္းျပည္အႏွံံ ႔တြင္ တည္ရွိေနေသာ ဘုရားေက်ာင္းအေဆ ာက္အဦး အမ်ားအျပားတုိ႔အတြင္း မူရင္းႏွင့္ ဆင္တူျဖစ္ေသာ မေရမတြက္ႏုိင္သည မဟာမုနိရုပ္ပြားေတာ္မ်ားကုိ ထုလုပ္ထားရွိရန္ အမိန္႔ေတာ္ခ်မွတ္ခဲ့ေလသည္။ ၁၇၈၄-ခု တြင္ ျမန္မာဘုရင္ ဘုိးေတာင္ဘုရားသည္ ရခုိင္ျပည္ကုိ သိမ္းပုိက္ေလသည္။ ထုိ႔ေနာက္ မဟာမုနိရုပ္ရွင္ ေတာ္ျမတ္အား မႏၱေလးသုိ႔ သယ္ယူသြားခဲ႔သည္ ။ ထုိရုပ္ရွင္ေတာ္ျမတ္ႀကီးအား ျမန္မာျပည္တြင္ ယေန႔ထိတုိင္ အေလးျမတ္ဆုံးထားေသာ ရုပ္ထုေတာ္အျဖစ္ ဆက္လက္မွတ္ယူထား ႀကဆဲျဖစ္သည္။ ဆုံးရွုံးသြားေသာ အေမြအႏွစ္ေႀကာင္ ့ ရခုိင္ျပည္သူတုိ႔အား နက္နက္နဲနဲ စိတ္ထိခုိက္ေစခဲ႔သည္။ ဆက္လက္ျပီး မႀကာမီ ျဗိတိသွ်တုိ႔၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈကုိ ရခုိ္င္ျပည္သူတု ဆက္လက္ခံရေလသည္။(၁၈၆၇) ခုႏွစ္တြင္ မဟာမုနိသိမ္ေတာ္ရာ အနီးပတ္၀န္းက်င္မွ ေတြ႔ရွိေသာ ေက်ာက္ရုပ္ထုေတာ ္တစ္ဆူအတြက္ ဘုရားသိမ္ေတာ္ကု ိတည္ေဆာက္ခဲ႔ႀကသည္။ လြန္ခဲ႔ေသာ ႏွစ္(၈၀)အတြင္းက နဂုိမူရင္းအတုိင္း သိမ္ေတာ္ႀကီးကုိ ျပန္လည္ျပင္ဆင္မြမ္းမံမွဳတုိ႔ကု လုပ္ေဆာင္ခဲ႔သည္။ ယင္းအခ်ိန္တြင္ ေအာက္ရင္ျပင္မ်ာ းကုိ ျပန္လည္ထိမ္းသိမ ္းေပးျပီး မႏၱေလး၌ရွိေသာ မူရင္းမဟာမုနိ ထုိင္ေတာ္မူပုံစံ ေႀကးရုပ္ထုေတာ္္ အသစ္တစ္ဆူကုိ သြန္းလုပ္ခဲ႔ႀကသည္။ ယေန႔အခါမွာ မဟာမုနိဘုရားသိမ ္ေတာ္ေနရာသည္ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ဘုရားဖူးတုိ႔၏ အေရးႀကီးေသာ ဗဟုိအခ်က္အခ်ာ တစ္ခုအျဖစ္ ျပန္လည္စည္ကားလာခဲ့သည္။ မဟာမုနိသိမ္ေတာ္သည္ နန္းေတာ္ရာကုန္း၏ အေရွ႔ေျမာက္ေထာင့္၌ရွိေသာ ေတာင္ပူစာတစ္ခုကုိ လႊမ္းျခဳံျပဳလုပ ္ထားေသာ ေနရာတစ္ခုျဖစ္သည္။ ေရွးႏွစ္ေပါင္း ရာစုမ်ားစြာကပင္ မဟာမုနိဘုရားသိမ ္ေတာ္တြင္ ဘုရားဖူးခရီးသည္မ်ား စည္ကားသုိက္ျမဳိက္ေနေသာ ဗဟုိအခ်က္အခ်ာလည္းျဖစ္ျပီး က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္သူမ်ား လက္ေအာက္ ရခုိင္ျပည္ က်ေရာက္ျပီး ရခုိင္ျပည္သူျပည ္သားမ်ား ဆင္းရဲဒုကၡခံစားခဲ႔ရေလေသာအခါ ယာယီအားျဖင့္ ဘုရားဖူးခရီးသည္မ်ား နည္းပါးမႈရွိခဲ႔ေလသည္။ မူရင္းအေဆာက္အဦ း၏အႀကြင္းအက်န္ လုံး၀မရွိခဲ႔ေသာ္လည္း ယင္း၏ မူရင္းပုံစံတစ္ခ ုျဖစ္သည္ကုိ ေကာင္းကင္ဓါတ္ပုံမ်ားတြင္ ေတြ႔ျမင္ႏုိင္သည္။ ဘုရားသိမ္ေတာ္ကုိ ေထာင့္မွန္စတုဂံနံရံႏွစ္ဆင့္ က ၀ုိင္းရံထားရွိျပီး သိမ္ေတာ္၏အေရွ႔ဘက္ အေနာက္ဘက္ေတာင္ဘက္ႏွင့္ ေျမာက္ဘက္တုိ႔တြင္ ၀င္ေပါက္ေလးေပါက ေဖာက္ထားျပီး အေရွ႕ဘက္၀င္ေပါက ္ကုိအဓိက ၀င္ေပါက္အျဖစ္ ထားရွိသည္။ ပထမဆုံး ရင္ျပင္၏ အေရွ႕ေတာင္ေထာင္ ့ႏွင့္ အေရွ႕ေျမာက္ေထာင့္တုိ႔တြင္ ဗုဒရုပ္ထုေတာ္ႀက ီးအား ရုိးရာဓေလ့ထုံးတမ္းစဥ္လာမ်ားအရ ကုိယ္လက္သန္႔စင္ရန္အတြက္ အသုံးျပဳရန္ ေရကန္ႀကီးႏွစ္ခု ထားရွိပါသည္။ အိႏၵိယအေရွ႕ေျမာက္ပုိင္း "နာလႏၵ" ၌ရွိေသာ ထင္ရွားေက်ာ္ႀကားေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဘုန္ းေတာ္ႀကီးမ်ား စုေ၀းေနထုိင္ေသာ ေနရာတစ္ခုျဖစ္ျပ ီး ေရွး (၆) ရာစုမွပင္ အဆင့္ဆင့္ေျပာင္းလဲ တုိးတက္လာေသာ အဓိက ဂူဘုရားေက်ာင္းေ တာ္တြင္ ယခင္မူရင္းနည္းတူ အနီးစပ္ဆုံး ပုံစံျဖစ္ေသာ ဘုရားေက်ာင္းေဆာင္ကုိ ေတြ႔ရွိႏုိင္ေလသည္။
No comments:
Post a Comment