၀ိသုဒၶိမဂ္ဘာသာျပန္ခဲ့သူမ်ား

၀ိသုဒၶိမဂ္ဘာသာျပန္ခဲ့သူမ်ား

၀ိသုဒၶ ိမဂ္ကို အဂၤလိပ္ဘာသာ ျပန္ရျခင္းအေၾကာင္းမွာလည္း စိတ္၀င္စားရန္ ေကာင္းလွသည္။သီရိလကၤာႏိုင္ငံသား အနာဂါရိကဓမၼပါလသည္ အလြန္တရာ သိမ္ေမြ႕နက္နဲ ခက္ခဲေသာ ပဋိပတၱိက်င့္စဥ္မ်ား ပါရိွသည့္ ၀ိသုဒၶိမဂ္က်မ္း ႀကီးအားအဂၤလိပ္ဘာသာ ျပန္ဆို ေပးႏိုင္သူအားအိႏၵိယရူးပီးေငြ ၁၀၀၀ ေပးလွဴမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မစၥေဒးဗစ္တို႔၏ လန္ဒန္ပါဠိအသင္းႀကီးသည္ ေနာက္ဆံုးတြင္ ၀ိသုဒၶိမဂ္က်မ္းအားအပိုင္းသံုးပိုင္းခြဲ၍ဘာသာျပန္ဆိုရန္ စီစဥ္ၾကသည္။၀ိသုဒၶိမဂ္ ပထမပိုင္း သီလခန္းအား ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ဆရာႀကီးဦးေဖေမာင္တင္မွ လည္းေကာင္း၊ဒုတိယပိုင္း သမာဓိအခန္းကို ရခိုင္အမ်ိဳးသားအေရးပိုင္ ဦးေရႊဇံေအာင္မွ လည္းေကာင္း၊တတိယပိုင္း ပညာအခန္းအားလန္ဒန္ ပါဠိအသင္းႀကီး၏ဥကၠ႒ျဖစ္သူ မစၥရြိဳက္ေဒးဗစ္ မွလည္းေကာင္း အသီးသီးတာ၀န္ခြဲေ၀ ျပန္ဆိုၾကရန္ စီစဥ္ခဲ့ၾကသည္။ ဆရာႀကီးဦးေဖေမာင္တင္သည္ ၁၉၃၁ခုႏွစ္တြင္ လန္ဒန္ေအာက္စဖို႔တကၠသိုလ္ စာေပ၀ ိဇၨာဘြဲ႕ (B.Litt) ရရိွရန္ ၀ိသုဒၶိမဂ္ပထမပိုင္းကို အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ေရးသားတင္သြင္းခ ဲရာ ထိုင္းဘုရင္မွ စတာလင္ေပါင္ ၁၀၀၀ခ်ီးျမွင့္ခဲ့သည္။ အဆိုပါေငြကို လန္ဒန္ပါဠိအသင္းႀကီးသို႔ ျပန္လည္ေပးအပ္ လွဴဒါန္းခဲ့သည္။ဆရာႀကီးဦးေဖေမာင္တင္မွာ ပါဠိႏွင့္ အဂၤလိပ္ဘာသာကို လြန္စြာကၽြမ္းက်င္သူျဖစ္ရာ ဗုဒၶက်မ္းစာမ်ား ကို အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္အမ်ားဆံုးျပန္ဆိုခဲ့သူျဖစ္သည္။ ျပန္ဆိုခဲ့ေသာ က်မ္းမ်ားမွာ ၁၉၁၂ခုႏွစ္တြင္ "ဒီပ၀ံသမွတ္စုမ်ား" (Depavamsa)ႏွင့္ "ခုဒၵကပါ႒" (Khuddaka Patha)၊ ၁၉၁၄ခုႏွစ္တြင္ အေ ျချပဳပါဠိသဒၵါ (A Pali Primer)၊ ၁၉၁၅ခုႏွစ္တြင္ "မိလိႏၵပညာ" (Milinda Panha)၊ ၁၉၁၈ခုႏွစ္တြင္ "ပါဠိဖတ္စာ" (A Pali Reader)၊ ၁၉၁၈ခုႏွစ္တြင္ အ႒သာလိနီ (အဆိုပါက်မ္းကို လန္ဒန္ပါဠိအသင္းမွ ၁၉၅၈ခုႏွစ္တြင္ထပ္မံ ပံုႏွိပ္ခဲ့သည္) စသည့္က်မ္းမ်ားကိုဘာသာျပန္ေရးသားထုတ္ေ၀ခဲ့သူျဖစ္ရာ ကမၻာမွေလးစားရေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထူးခၽြန္သည့္ ပညာရွင္တစ္ဦး ျဖစ္သည္။ ဦးေရႊဇံေအာင္မွာ ရာထူးတိုးၿပီး တာ၀န္မ်ားျပားသျဖင့္ ၀ိသုဒၶိမဂ္ "သမာဓိ" အခန္းကို ဆရာႀကီးဦးေဖေမာင္တင္မွပင္ တာ၀န္ယူျပန္ဆိုခဲ့ရသည္။ ၀ိသုဒၶိမဂ္က်မ္းႀကီးအားဘာသာျပန္ေရးရသည္မွာ လြန္စြာခက္ခဲပင္ပန္းမႈ ရိွခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ လန္ဒန္ပါဠိအသင္းဥကၠ႒ မစၥေဒးဗစ္မွပင္ က်မ္းနိဂံုးတြင္ ခ်ီးက်ဴးဂုဏ္ျပဳအမွာစကား ေရးသားခဲ့သည္။ လန္ဒန္ပါဠိသင္းႀကီးမွာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ ပါဠိအ႒ကထာ အုပ္ေရ(၅၀)ကို ဘာသာျပန္ေရးကိစၥတြင္ ဦးေဖေမာင္တင္မွ အယ္ဒီတာ တစ္ဦးအျဖစ္ ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရေၾကာင္း ေမာင္ေဇယ်ာ၏"ကမၻာသိျမန္မာမ်ားႏွင့္ ကမၻာသိျမန္မာစာအုပ္မ်ား" တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ (ဦးထြဏ္းလြင္-မိတၳီလာ ေရးသားသည့္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ဗုဒၶဘာသာ ေရာက္ရိွျပန္႔ပြားျခင္း စာအုပ္မွ ထုတ္ႏႈတ္ပူေဇာ္ပ ါသည္။)