ေဂါတမဗုဒၶ (BUDDHA) (၅၆၃ -၄၈၃ ဘီစီ )
ေဂါတမဗုဒၶ(Gotama Buddha)အမည္ေတာ္ရင္ းက သိဒၶတၳမင္းသားျဖစ္ပါတယ္။ကမာၻ့အၾကီးဆံုးဘ ာသာအယူ၀ါဒေတြထဲမွာ
ပါ၀င္တဲ့ ဗုဒၶသာသနာကိုစတင္ပ်ိဳးေထာင္တဲ့ ေက်းဇူးရွင္ျဖစ္ ပါတယ္။နီေပါ (Nepal)နဲ့နယ္ခ်င္းယွက္တင္ေနတဲ့ အေရွ့ေျမာက္
အိႏၵိယျမိ ဳးေတာ္ကပၸိလ၀တၳဳဘုရင့္သားေတာ္ သိဒၶတၳဟာ ေဂါတမ(Gotama) အမ်ိဳးသာကိယ(သက် Sakya) အႏြယ္၀င္ျဖစ္ျပီး
အခုနီေပါနယ္စပ္အ၀င္ လုမၺိနီ(Lumbini)မွာခရစ္မေပၚမီ ၅၆၃(563BC) မေမြးဖြါးခဲ့ပါတယ္။ အသက္တစ္ဆယ့္ေျခာ က္ႏွစ္အရြယ္
ရြယ္တူ ႏွစ္မေတာ္နဲ့ လက္ဆက္ျပီးၾကီးစြာေသာမင္းစည္းစိမ္ကို ခံစားျပီးေနရေသာ္လည္းစိတ္မေပ်ာ္ေမြ့ပါ။ လူသားအမ်ားစုဟာ
ဆင္းရဲဒုကၡၾကံဳေနၾကရျပီး အျမဲသျဖင့္ လိုရာမရျဖစ္ၾကရတယ္။ လူအခ်ိဳ့ဟာခ်မ္းသာတယ္လို့ဆိုရတာေတာင္ မၾကာခဏစိတ္ပ်က္
စရာ မႏွစ္သက္စရာကိစၥေတြၾကံဳရေသးတယ္။ ေရာဂါေ၀ဒနာတစ္မ်ိဳးျပီးတစ္မ်ိဳးၾကံဳကရျပီး ေသျခင္းဆင္းရဲကိ ုဘယ္သူမွ မလြန္
ဆန္ႏိုင္ပါ။ အခုလိုအခိုက္အတန့္ႏွစ္သက္ဖြယ္ေတြကို အိုနာေသေဘးေတြမၾကာမီလွြမ္းမိုးသြားတာဘဲလို့ ေတြးတယ္။ သက္ေတာ္ ၂၉ သားဦးရတဲ့အခါ ေဂါတမကယခုလက္ရွိ အေနအထိုင္ကို စြန္းခ်ိန္တန္ျပီလို့ ဆံုးျဖတ္တယ္။ အမွန္တရားကို စူးစူး
စိုက္စိုက္ရွာေဖြသင့္ျပီဆိုတဲ့ အၾကံနဲ့ နန္းေတာ္ကို္စြန့္တယ္ ။ ဇနီးကိုထားခဲ့တယ္။သားကိုပစ္ခဲ့တယ္။လူ့ဘ၀ပိုင္ဆိုင္သမွ် စည္း
စိမ္ဥစၥာေတြကို ပစၥည္းမဲ့ ခရီးလွည့္သြားလာေနသူျဖစ္ခဲ့တယ္။ ေခတ္အခါအေလ်ာက္ပညာရွိ ၊ လူသူေတာ္ဆိုသူ တစ္ခ်ိဳ့နဲ့ တြဲဖက္
ျပီး က်ဥ့္စဥ္အခ်ိဳ့ကိုလိုက္က်င့္တယ္။သူတို့နည္းကိုသိ ေတာ့အတိမ္အနက္ကိုၾကံဆတယ္။လူ့ဘ၀ကိုေျဖေဖ်ာ က္ျငိမ္းေအးေစတဲ့
နည္းေတြမဟုတ္ဘူးလို့သိတယ္။အလြန္အကဲခ်ိဳးျခံႏိုင္မွ တရားမွန္ကိုရမယ္လို့ အမ်ားတကာထင္ေနတာကို အရွင္ေဂါတမလည္း
လိုက္ျပီးသူေတာ္စဥ္ေတြလိုဘဲႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ခ်ိဳးျခံတဲ့အက်င့္ကိုက်င့္ခဲ့တယ္။ ခႏၶာကိုယ္ကိုညွင္းတဲ့အလုပ္
ေတြအမ်ားၾကီးပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ဒီလိုသာ ခႏၶာကိုယ္ကိုႏွိ ပ္စက္ေနရင္ ဦးေႏွာက္အျမင္မၾကည္ဘဲ သစၥာတရားနဲ့ ေ၀းသထက္
ေ၀းမယ္လို့သိလာတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ျပင္းထန္လွတဲ့ သူေတာ္စဥ္က်င့္၀တ္ကိုစြန့္ျပီး စားေသာက္ဖြယ္ေတြကိုစားျမဲ မွီ၀ဲသံုးေဆာင္
ပါတယ္။ ဆိတ္ျငိမ္ရာတပါတည္းအားထုတ္တာကေတာ့ ဘ၀ရဲ့ခ်ဳပ္ျငိမ္ းရာတရားပါဘဲ။ေနာက္ဆံုးတစ္ညေနေညာင္ပင္ၾကီးေအာက္မွာ
ထိုင္ေနရင္း တစ္စစီတစ္ပိုင္းစီျဖစ္ေနတဲ့သေဘာတရားေတြဟာ အလိုလိုအခ်ိဳးက်ေအာင္စီစဥ္ျပီးျဖစ္လာတယ္။သိဒၶတၳဟာတစ္
ညလံုးေပၚေပါက္သိရွိလာတဲ့ တရားေတာ္ကိုေလးေ လးနက္နက္ျပန္လွန္ဆင္ျခင္ျပီး၊ရွာေနတဲ့အေျဖရျပီး နံနက္အာရုံလာတဲ့အခါ
“ဥာဏ္ပြင့္လင္းျပီ””“ဗုဒၶျဖစ္ျပီ”။ အဲဒီအခ်ိန္မွာသက္ေတာ္သံုးဆယ့္ငါးႏွစ္ရွိျပီ။ က်န္ရွိတဲ့ေလးဆယ့္ငါးႏွစ္မွာ (မဇၥ်ိမေဒသCentral India) မွာ ေဒသစာရီ(ခရီးလွည့္
ျပီး)၀ါဒသစ္ကိုနာလိုသူရွိတိုင္းေဟာေျပာဆံုးမေတာ္မူပါတယ္။ ပရိနိဗၺာန္ယူတဲ့ ၄၈၃ ဘီစီ မွာဘုရားတရားေတာ္ကိုလက္ခံသူ
ေထာင္နဲ့ခ်ီျပီးရွိလာျပီ။အစကတရားေတာ္ေတြက ိုအကၡရာတင္ထားျပီးမရွိပါ။တပည့္အရိယာသံဃာေတြက ႏွဳတ္တက္အာဂံု
ေဆာင္ထားၾကတယ္။ဒီလိုနဲ့ ဆရာစဥ္ဆက္ေပၚလာျပီး တရားေတာ္ကိုထိန္းသိမ္းလာခဲ့ၾကတယ္။ တရားအခ်ဳပ္ကိုဗုဒၶသာသနာ၀င္ေတြစကားနဲ့ေျပာရရင္သစ ၥ ာေလးပါးျဖစ္ပါတယ္။
သစၥာေလးပါး (၁)ဒုကၡသစၥာ ၊ တဏွာေလာဘေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ၀ဋ္ဆင္းရဲ အက်ိဳးတရားမ်ား ။ (၂)သမုဒယသစၥာ ၊၀ဋ္ဒုကၡတို့ ျဖစ္ေပၚေစေသာအေၾ ကာင္းကားတဏွာေလာဘ ။ (၃)နိေရာဓသစၥာ ၊ ဆင္းရဲအေပါင္း၏ခ်ဳပ္ျငိမ္းကင္းျပတ္ရာ မဂၢင္သစၥာ၏အက်ိဳးကားနိဗၺာန္ ။ (၄)မဂၢသစၥာ ၊ နိဗၺာန္သို့ေရာက္ေစႏိုင္သည့္ တရားလမ္းေကာင္းျဖစ္ေသာ မဂၢင္ရွစ္ပါး ။
မဂၢင္ရွစ္ပါး (၁)သမၼာဒိ႒ိ ၊မွန္ကန္ေသာရႈျမင္ျခင္း။ (၂)သမၼာသကၤပၸ ၊ မွန္ကန္စြာၾကံစည္ျခင္း။ (ဒီႏွစ္ပါးကပညာစခန္း) (၃)သမၼာ၀ါစာ ၊ မွန္စြာေျပာဆိုျခင္း ။ (၄)သမၼာကမၼ ႏၱ၊ မွန္ကန္စြာျပဳလုပ္ျခင္း။ (၅)သမၼာအာဇီ၀၊ မွန္ကန္စြာအသက္ေမြးျခင္း ။ (ဒီသံုးပါးကသီလစခန္း) (၆)သမၼာ၀ါယမ ၊ မွန္ကန္စြာလံုးလထုတ္ျခင္း။ (ဒါကသီလ၊သမာဓိ၊ပညာစခန္း) (၇)သမၼာသတိ ၊ မွန္ကန္စြာ ေအာက္ေမ့ျခင္း။ (၈)သမၼာသမာဓိ ၊ မွန္ကန္စြာစိတ္တည္တန့္ျခင္း ။ (ဒီႏွစ္ပါးကသမာဓိစခန္း) ဗုဒၵရဲ့ထင္ရွားမွတ္သားဖြယ္ျဖစ္တဲ့အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ ကလူမ်ိဳးကန့္သတ္ခ်က္နဲ့ ဟိႏၵဴေတြလိုဇတ္အၾကီး၊ အလတ္၊ အဘညံ့
ဆိုတာမရွိပါ။ ျမတ္စြာဘုရားပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူျပီးေနာက္ဗုဒၶ၀ါ ဒဆိုတဲ့အယူသစ္ဟာ တျဖည္းျဖည္းျပန့္ႏွံ့လာပါတယ္။ ေနာက္ခရစ္မေပၚမွီ၃ ရာစု
ႏွစ္မွာ အိႏၵိယဧကရာဇ္ အေသာက(သိရိဓမၼာေသာက ၂၇၄-၂၃၂ ဘီစီ)မင္းတရားၾကီးဗုဒၶသာသနာကိုသက္၀င္ယံုၾကည္လာ
တယ္။ မင္းၾကီးရဲ့တိုက္တြန္းအားေပးခ်က္နဲ့ ဗဒၶသာသနာျပဳေတြေပၚလာျပီး ဗုဒၶၾသဇာနဲ့တရား ေတာ္ဟာအိႏၵိယမွာေရာ အိမ္နီးခ်င္း
ႏိုင္ငံေတြမွာပါ ပ်ံ့ႏွ့ံလာပါတယ္။ဗုဒၶ၀ါဒဟာေတာင္ဖက္ကို သီရိလကၤာ(Ceylonသီဟို႒္)၊ အေရွ့ဖက္ျမန္မာ ၊ အဲဒီကမွအေရွ့
ေတာင္အာရွ (South-east Asia)၊ မလယ(Malaya)၊ နဲ့ အခု အင္ဒိုေနးရွ (Indonesia)၊ေခၚတဲ့ႏိ ုင္ငံေ တြကိုေရာက္ပါတယ္။ဗုဒၶ
၀ါဒဟာေျမာက္ဖက္မွာဆိုရင္ တိဘက္(Tibet)ကိိုတိုက္ရိုက္ေ ရာက္ျပီးအဲဒီကမွအေနာက္ေျမာက္အာဖဂန္နိတန္ (Afghanistan)
နဲဗဟိုအာရွ(Central Asia) ကိုေရာက္သြားပါတယ္ ။ တရုတ္(စိန China)ကိုေရာက္ျပီး ကိုရိယ (Korea)၊ ဂ်ပန္(Japan)ေရာက္
ပါတယ္။ အႏွစ္ငါးရာေက်ာ္ေတာ့အိႏၵိယေျမေပၚမွာဗုဒၶအယူသစ္က ိုသက္၀င္ယံုၾကည္သူဦးေရေလ်ာ့နည္းလာတယ္။ အႏွစ္တစ္ေထာင့္ႏွစ္
ရာရွိတဲ့အခါယံုၾကည္သူမရွိလို့ေျပာရမေလာက္တိမ္ေက ာသြားတယ္။ဒါေပမဲ့တရုတ္၊ ဂ်ပန္မွာေတာ့ ေရွ့ေဆာင္ယံုၾကည ္မွဳ
၀ါဒၾကီးတစ္ ရပ္အေနနဲ့ ရွိေနပါတယ္။တိဘက္နဲ့ အေရွ့ေတာင္အာရွမွာေတာ့ထိပ္တန္းကိုးကြယ္ယံုၾကည္မွဳ ဘာသာတရားအျဖစ္
နဲ့ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာျဖစ္ထြန္းေနပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူျပီးေနာက္ရာစုႏွ စ္ေပါင္းအမ်ားၾကီးၾကာေအာင္ အကၡရာတင္ျပီးေရး မွတ္ထားတာမေတြရပါ။ ဂိုဏ္း
ေတြအမ်ားၾကီးကြဲသြားတာေတာ့မဆန္းလွပါ။အၾကီးအခ်ဳပ္လို့ ေျပာရမဲ့ဂိုဏ္းၾကီးႏွစ္ခုကအေရွ့ေတာင္အာရွမွာအားေကာင္းျပီး
အေနာက္တိုင္းသုေတသီေတြကဗုဒၶေဟာၾကားေတာ္မူရင္းနဲ့ အနီးကပ္ဆံုးျဖစ္မယ့္ေထရ၀ါဒနဲ့တိဘက္၊ တရုတ္နဲ့ အၾကမ္းအားျဖင့္
ေျမာက္ပိုင္းအာရွNorthern Asia မွာထင္ရွားတဲ့ မဟာယနျဖစ္တယ္ ။ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားကမာၻ့အၾကီးဆံုးအယူ၀ါဒအပါအ၀င္ျဖစ္တဲ့ ဗုဒၶသာသနာကိုစတင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။လူဦးေရတြက္စစ္လိ ုက္ရင္
ဗုဒၶဘာသာ၀င္ သန္း၂၀၀ ၊မူဆလင္ သန္း၅၀၀ ၊ ခရစ္ယန္သန္း တစ္ေထာင္၊ဆိုေတာ့စာရင္းအရမုဟမၼဒ္နဲ့ေဂ်းဆပ္ေလာက္
အင္အားမရွိဘူး။ဒါေပမဲ့လူမ်ားတိုင္းသာတယ္လို့ေျ ပာဖို့ခက္တယ္။အႏၵိယမွာဟိႏၵဴေတြကဗုဒၶ၀ါဒေတြအမ် ားၾကီးသူတို့၀ါဒထဲမွာ
ထည့္သြင္းလိုက္တာရယ္ တရုတ္မွာဗုဒၶဘာသာလို့နာမည္မခံသူ ေတြကလည္းဗုဒၶဒႆနဆိုင္ရာဆိုဆံုမခ်က္ေတြအမ်ားၾကီးလိုက္
နာေနၾကတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကိုထည့္သြင္းစဥ္းစာပါ။ ခရစ္ယာန္နဲ့မူဆလင္မွာထက္ဗုဒၶဘာသာမွာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအ ခ်င္းအရာေတြပိုမိုေတြ့ရွိရတယ္။ အၾကမ္းမဖက္တဲ့လမ ္းေၾကာင္းေတြ
ကိုသာဗုဒၶသာသနာ၀င္ႏိုင္ငံေတြရဲ့ ႏိုင္ငံေရးမွာအေ ရးထားလုပ္ေဆာင္ေနတာျဖစ္တယ္။ ဗုဒၶနဲ့ကြန္ျဖဴးရွပ္(Kung'Fu-tseကုန္ဖုစီ) ရဲ့အယူ၀ါဒေတြဟာကမာၻ့လူသားေတြအေပ ၚမွာအၾကမ္းသေဘာေျပာရရင္ၾသဇာရွိပံုျခင္း
တူသလိုရွိတယ္။ေပၚထြန္းခဲ့တဲ့ေခတ္ခ်င္းလည္းတူတယ္။ လိုက္နာယံုၾကည္သူအေရအတြက္လည္းဆတူနီးနီးျဖစ္တယ္။ ဗုဒၶရဲ့
ဆိုဆံုမခ်က္ေတြဟာယခင္ရွိျပီးအႏၵိယအေတြးအေခၚေတြက ိုျပန္လည္ေဖၚထုတ္တာမဟုတ္ဘဲ အႏၵိယနယ္ကိုေက်ာ ္ျပီးျဖန့္ထြက္
လာျခင္းကဗုဒၶတရားရဲ့ပင္ကိုအသိနဲ့ လူအမ်ားလက္ခံက်င ္သံုးႏိုင္ေအာင္ေလးနက္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။။။။။။။။။။။။။။။။။။။ ။။။။။။။။။
ဘာသာျပန္သူ သမိုင္းပါေမာက္ခေဒါက္တာသန္းထြန္ း(မန္းတကၠသိုလ္) The 100 A Ranking of the Most Influential Persons In History by Michael H.Hart (New Myanmar Book)
About Buddha
Every living being has the same basic wish –to be happy and to avoid suffering. Even newborn babies,
animals, and insects have this wish. It has been our main wish since beginningless time and it is with us all
the time, even during our sleep. We spend our whole life working hard to fulfil this wish. http://www.aboutbuddha.org/Since this world evolved, human beings have spent much time and energy improving external conditions in
their search for happiness and a solution to their many problems. What has been the result?
Instead of their wishes being fulfilled, human suffering has continued to increase while the experience of
happiness and peace is decreasing. This clearly shows that we need to find a true method for gaining pure
happiness and freedom from misery.
When things go wrong in our life and we encounter difficult situations we tend to regard the situation itself as
the problem, but in reality whatever problems we experience come from the side of the mind. If we were to
respond to difficult situations with a positive or peaceful mind they would not be problems for us; indeed we
may even come to regard them as challenges or opportunities for growth and development. Problems arise
only if we respond to difficulties with a negative state of mind. Therefore, if we want to be free from problems
we must learn to control our mind.
